Οι αγορές ποντάρουν στη χρεοκοπία Στα 900 δισ. ευρώ η έκθεση στην «περιφέρεια» των τραπεζών του «πυρήνα» της ευρωζώνης

Το φάντασμα του δημοσίου χρέους συνεχίζει να πλανάται πάνω από την Ευρώπη. Παρά την προσφυγή του Δουβλίνου στον μηχανισμό κρίσης της ευρωζώνης, οι αγορές συνεχίζουν να θεωρούν ότι τόσο η Ιρλανδία όσο και η Ελλάδα (και πιθανώς η Πορτογαλία) τελικά δεν θα καταφέρουν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους. Την ίδια ώρα τα μάτια στρέφονται και στο γερμανικό σχέδιο που προορίζεται να διαδεχθεί το 2013 τον υφιστάμενο μηχανισμό στήριξης και θα τεθεί προς συζήτηση στη σύνοδο
κορυφής του Δεκεμβρίου. Το σχέδιο προβλέπει τη συμμετοχή των ιδιωτικών κεφαλαίων στο κόστος αναδιάρθρωσης του χρέους. Ενώ η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ εκτιμά ότι «καμία χώρα της ευρωζώνης δεν χρειάζεται να αναδιαρθρώσει το χρέος της», ο διαχειριστής του μεγαλύτερου fund ομολόγων στον κόσμο, ο διευθύνων σύμβουλος της ΡΙΜCΟ Μohamed Εl-Εrian, τάσσεται υπέρ της γερμανικής πρότασης. «Θα πρέπει να πληρώνουν και οι ιδιώτες επενδυτές μέρος από το κόστος διάσωσης των καταχρεωμένων χωρών» αναφέρει. Από την άλλη πλευρά, όμως, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Μorgan Stanley Joachim Fels εκτιμά πως «η γερμανική στάση καθιστά την κρίση στην ευρωζώνη πολύ χειρότερη».
Η ανησυχία για μετάδοση της κρίσης και πέρα από την Ιρλανδία τροφοδοτεί σενάρια ότι τα 750 δισ. ευρώ που διαθέτει το Ευρωπαϊκό Ταμείο δεν επαρκούν στην περίπτωση που η κρίση «χτυπήσει» την πόρτα της Ισπανίας και η τελευταία ζητήσει βοήθεια. Σύμφωνα με ορισμένα δημοσιεύματα, τα οποία πάντως διαψεύστηκαν, η Κομισιόν πιέζει τη γερμανική κυβέρνηση να συναινέσει στον διπλασιασμό του ποσού του Ταμείου.

Αν και τα χρέη Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας αποτελούν μόλις το 7,5% του συνόλου του δημοσίου χρέους της ευρωζώνης, μια αναδιάρθρωση στις χώρες αυτές θα μπορούσε ενδεχομένως να πυροδοτήσει γενικευμένη κρίση. Ορισμένοι διαφωνούν με την άποψη αυτή θεωρώντας πως, αν διαγραφεί το 30% της αξίας των ομολόγων τους, μια ζημιά γύρω στα 170 δισ. ευρώ αποτελεί διαχειρίσιμο μέγεθος για την ευρωζώνη.

Εκείνο όμως που κάνει ακόμη χειρότερα τα πράγματα είναι ότι οι τράπεζες του σκληρού πυρήνα της ευρωζώνης έχουν εγγράψει τα ομόλογα των χωρών της περιφέρειας που κατέχουν (περίπου 900 δισ. ευρώ) στην ονομαστική τους αξία και όχι στην τρέχουσα αγοραία αξία τους, η οποία έχει καταβαραθρωθεί. Ενώ λοιπόν αναμένεται και νέος γύρος πιο αυστηρών ελέγχων (stress tests) για τις ευρωπαϊκές τράπεζες στις αρχές του νέου έτους, μια πιθανή χρεοκοπία θα ανάγκαζε τις τράπεζες να απομειώσουν την αξία του χαρτοφυλακίου τους προκαλώντας ενδεχομένως κρίση εμπιστοσύνης στο σύνολο του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, παρατηρούν οι αναλυτές, δεν θα χρειαστεί να συμβούν και πολλά για να καταρρεύσει το κοινό νόμισμα μέσα σε μια θύελλα αλληλοκατηγοριών και αντεγκλήσεων, κάτι που θα δημιουργούσε με τη σειρά του οικονομικό και πολιτικό χάος. Αν όμως το ευρώ εγκαταλειπόταν και γυρίζαμε στην πεσέτα, στη λιρέτα, στο εσκούδο, στη δραχμή κτλ., αμέσως μετά θα ακολουθούσαν οι υποτιμήσεις, εξηγούν οι αναλυτές, οι οποίες θα έφερναν διαγραφές αξιών που θα καθιστούσαν ολόκληρο το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα αφερέγγυο.

Ισως λοιπόν η ευρωζώνη έχει πολλούς λόγους να αναβάλει την ώρα της κρίσης, ενώ ερώτημα αποτελεί το κατά πόσον τελικά το νέο περιβάλλον θα βοηθήσει ή θα επιδεινώσει την ελληνική προσπάθεια.
BHMA